اواسط شهریور ماه امسال محققان با انتشار مقاله ای از احتمال ساخت آسانسور فضایی خبر دادند. اما آیا می توان چنین آسانسوری را ساخت و چطور می توان از امنیت آن با توجه به حجم بالای زباله های فضایی در مدار زمین اطمینان حاصل کرد؟
آسانسور فضایی همانطور که از نامش پیداست، نوعی آسانسور است که بشر را به فضا می برد. محققان امیدوارند به کمک آسانسور فضایی محموله ها را بدون سر و صدا و آتش بازی راکت های گرانقیمت به فضا ارسال کنند.
آسانسور فضایی از طریق کابل بالا و پایین می رود و برای ساخت آسانسور به مدار ژئوسنکرون (زمین آهنگ)، به 42 هزار کیلومتر کابل نیاز است. هر چه کابل طولانی تر باشد، احتمال تاب خوردن و پاره شدن آن به دلیل عوامل بیرونی (مثل بادهای شدید، زمین لرزه و غیره) بیشتر می شود.
متاسفانه در حال حاضر موادی که بتوانند استحکام چنین سازه عظیم و طویلی را تضمین کرده و قیمت معقولی هم داشته باشند، وجود ندارند. محققان در مقاله ای که ابتدای مطلب به آن اشاره شد، ایده احداث وسیله ای به نام Spaceline را مطرح کرده اند که از ماه به نزدیکی مدار زمین آهنگ کشیده می شود. مدیریت طرح چنین سازه ای به مراتب آسان تر بوده و محققان می گویند با مواد فعلی می توان آن را ساخت.
البته طرح فوق از مشکلاتی رنج می برد. نخست این که آسانسور قبل از رسیدن به مدار زمین آهنگ تمام می شود؛ بنابراین باید برای رسیدن به مدار از سطح زمین چاره ای اندیشید. علاوه بر این تاکنون هیچ سازه قابل توجهی روی ماه احداث نکرده ایم. هزینه های ساخت این سازه نیز در هاله ای از ابهام قرار دارند؛ چون قسمت پرهزینه ماموریت، مقابله با گرانش قوی زمین و ترک جو غلیظ آن است نه رسیدن به ماه.
با فرض اینکه موانع فوق از سر راه برداشته شوند، با مانع دیگری به نام زباله های فضایی مواجه می شویم. ایستگاه فضایی بین المللی همواره در معرض برخورد با این زباله ها قرار دارد ولی به کمک موتورهایش تغییر مسیر می دهد. آسانسور فضایی اما چه بر روی ماه باشد یا زمین، ثابت است و طعمه خوبی برای زباله های فضایی خواهد بود.
شاید بهتر است بشر قبل از احداث آسانسور فضایی به فکر تمیز کردن مدار زمین از زباله هایی باشد که با سرعت 326 کیلومتر بر ساعت در حال حرکت هستند.